Konut Fiyatlarındaki Durgunluk Devam Ediyor
Hamide HANGÜL Son beş yılda hızla yükselen konut fiyatları, satışlardaki düşüşle birlikte ivmesini kaybetmeye başladı.
Kredi Faizleri ve Nakit Yatırımlar Durgunluğu Tetikliyor
Kredi faizlerindeki artış ve nakit birikimlerin mevduat faizlerinde değerlendirilmesi, konut sektöründeki durgunluğun temel sebepleri arasında gösteriliyor.
Yabancıya Konut Satışları Geriliyor
İnşaatçıların ve konut sahiplerinin umutlarını yabancılara yapılan konut satışlarına bağladığı dönemde, bu satışların azalması da konut fiyatlarındaki düşüşte etkili oluyor.
Sektör temsilcileri, haziran ayında enflasyonun yüzde 70,4'e, konut fiyatlarının ise ortalama yüzde 30 arttığına dikkat çekerek, satılık fiyatlarında yüzde 40'a varan bir değer kaybının söz konusu olduğunu belirtti.
Konut alanların, vatandaşlık için gereken üç yıllık süreyi doldurduktan sonra satışa başladığına işaret eden sektör temsilcileri, "2020'de konut alanlar karlıydı, o dönemde 1 milyon liraya alınan konutlar şimdi 4-4,5 milyon liraya satılıyor" açıklamasında bulundu.
Türkiye'de yabancıların gayrimenkul alımını düzenleyen Mütekabiliyet Yasası'ndaki değişiklikler, son yıllarda yabancılara konut satışlarını etkiledi.
Yasa kapsamında vatandaşlık için konut yatırımı fiyatı, 2012 yılında 1 milyon dolardan 250 bin dolara düşürüldü, ancak bu rakamın düşük bulunması üzerine 2022 yılında 400 bin dolara yükseltildi.
Yasa değişikliklerinin ardından Türkiye'de satılan 15,3 milyon konuttan 390 bin 443'ü yabancılara satıldı ve 2022 yılında en yüksek satış 67 bin 490 adetle gerçekleşti.
Irak vatandaşlarının satın aldığı 50 bin 796 konutla Türkiye'de en fazla konut alan yabancılar arasında başı çektiği belirlendi.
2022 yılının ilk 5 ayında konut satışlarının yüzde 3,4, ipotekli satışların yüzde 58,7 ve yabancılara yapılan satışların yüzde 45,8 düştüğü kaydedildi.
Yabancılara satış konusunda bilgi veren sektör temsilcileri, "Fiyatların 15 milyon liranın üzerinde olduğu konutlarda durgunluk var, fiyatlarda gerileme olmamakla birlikte artış da yaşanmıyor, bu da enflasyon karşısında bir değer kaybı anlamına geliyor" şeklinde açıklamalarda bulundu.
Antalya pazarının özellikle yabancılara yönelik olduğu ve fiyatlarda ciddi düşüşler yaşandığı belirtilirken, yabancıların konut aldıktan sonra satış yapma eğiliminde olduğu vurgulandı.
Emlak piyasasının durgunluğundan bahseden sektör temsilcileri, kredi faizlerindeki artışın, yabancı yatırımcıların farklı alanlara yönelmesinin ve yüksek mevduat faizinin sektörü olumsuz etkilediğini ifade etti.
Vatandaşlık için konut alan yabancıların artık satış yaptığına dikkat çeken sektör temsilcileri, "Üç yıl önce 500 bin-1 milyon liraya alınan bir dairenin bugünkü fiyatı 4-4,5 milyon lira seviyesinde" açıklamasında bulundu.
Yabancıların, özellikle arsa yatırımlarına yöneldiği belirtilirken, geçmişte 80-100 bin dolara alınan arsaların bugün 300-400 bin dolara satılabildiği ifade edildi.
Akrabalarına dahi satış yapan yabancıların olduğu belirtilirken, eski konutlardaki fiyatların düştüğü, ancak yeni binalarda artışın devam ettiği vurgulandı.
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı, satılık piyasasının durgun olduğunu ve alım satımın beklentilerin altında gerçekleştiğini belirtirken, fiyatlardaki gevşeme trendinin devam ettiğini ve yüzde 10-15 daha düşüş beklentisi olduğunu dile getirdi.